Φιλοσοφία

1. Γενικά για το Νέο Ανθρωπισμό

1.1. Τι είναι ο Νέος Ανθρωπισμός;

Ρεύμα ιδεών με κύριο εκφραστή τον Αργεντινό συγγραφέα Mario Rodriguez Cobos, γνωστό και ως Silo. Τα έργα του μπορείτε να τα βρείτε εδώ.

Οι βασικές αρχές του είναι οι εξής:

1. Η τοποθέτηση του ανθρώπινου όντος ως κεντρικής αξίας και απασχόλησης κατά τέτοιο τρόπο ώστε τίποτα να μην είναι πάνω από τον άνθρωπο και κανένας άνθρωπος να μην είναι κάτω από άλλον.
2. Η επιβεβαίωση της ισότητας όλων των ανθρώπων.
3. Η αναγνώριση τόσο της προσωπικής όσο και της πολιτισμικής διαφορετικότητας και η καταδίκη κάθε είδους διάκρισης.
4. Η ανάπτυξη της γνώσης και της επιστήμης στην υπηρεσία της ζωής, πέρα από τα όρια που επιβάλλουν προκαταλήψεις, απόλυτες αλήθειες ή αυθεντίες.
5. Η επιβεβαίωση της ελευθερίας των ιδεών και των πεποιθήσεων.
6. Η απόρριψη κάθε μορφής βίας, όπως είναι η φυσική (σωματική), η ψυχολογική, η οικονομική, η φυλετική, του φύλου, η θρησκευτική, η ιδεολογική, η γενεαλογική, του σεξουαλικού προσανατολισμού, η «παιδαγωγική», ο κοινωνικός αποκλεισμός κλπ.

1.2. Ποιος είναι ο στόχος του Νέου Ανθρωπισμού;

Ο στόχος του Νέου Ανθρωπισμού μπορεί να συνοψιστεί στη φράση:

«Να εξανθρωπίσουμε τη Γη»

Με αυτό εννοούμε την ανάπτυξη ενός πολιτισμού στον οποίο η πρώτη αξία θα είναι το ανθρώπινο ον και η κύρια απασχόληση θα είναι η εξύψωση και η εξέλιξή του. Σε έναν τέτοιο κόσμο η βία και η διάκριση κανενός είδους δεν έχουν θέση.

Ο Νέος Ανθρωπισμός ορίζεται με σαφήνεια στο Ανθρωπιστικό Έγγραφο.

2. Συχνές ερωτήσεις

2.1. Ποιά η σχέση του Νέου Ανθρωπισμού με τον ιστορικό Ανθρωπισμό;

Ο Νέος Ανθρωπισμός εμπνέεται προφανώς από τον Ανθρωπισμό της Κλασσικής Αρχαιότητας και του Διαφωτισμού, αλλά και από τα πολυάριθμα μικρότερα ανθρωπιστικά κινήματα που αναπτύχθηκαν σε όλες τις εποχές και τις περιοχές της Γης. Οι Νέοι Ανθρωπιστές αισθάνονται ως συνεχιστές αυτών των ιδεών. Ο Νέος Ανθρωπισμός διαφοροποιείται από τον ιστορικό Ανθρωπισμό κυρίως σε δύο σημεία:

α. Διεθνικότητα – Οικουμενικότητα:

Ο Νέος Ανθρωπισμός οραματίζεται ένα Παγκόσμιο Ανθρώπινο Έθνος.

β. Ενεργή Μη-βία:

Η μεθοδολογία δράσης που χρησιμοποιεί είναι αυτή της Ενεργής Μη-βίας.

2.2. Ποια η σχέση του Νέου Ανθρωπισμού με τη φιλανθρωπία;

Διαχωρίζουμε τη θέση μας από τη φιλανθρωπία, παρ’ότι αναγνωρίζουμε τα συνήθως θετικά της κίνητρα. Η φιλανθρωπία έχει την τάση να δημιουργεί εξαρτημένα από την εξωτερική βοήθεια άτομα και κοινωνίες και να αποθαρρύνει τις εγγενείς δημιουργικές δυνάμεις τους. Επιπλέον, η φιλανθρωπία δεν αντιμετωπίζει τα αίτια της φτώχιας. Συχνά μάλιστα δρα ως κάλυμμα για τη συντήρησή τους.

Αντίθετα, ο Νέος Ανθρωπισμός προωθεί την αυτό-οργάνωση, την ανεξαρτησία και αυτάρκεια ανθρώπων και κοινωνιών, προσπαθώντας με απλά λόγια να «μάθει στους ανθρώπους να βρίσκουν οι ίδιοι λύσεις στα προβλήματά τους». Παράλληλα, καταγγέλλει τα αίτια της φτώχειας, τα οποία πάντα περιλαμβάνουν κάποια μορφή βίας ή διάκρισης. Φυσικά, τασσόμαστε υπέρ της εξωτερικής βοήθειας σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, με την προοπτική να μετατραπεί σύντομα σε αναπτυξιακή βοήθεια.

2.3. Ποια η σχέση του Νέου Ανθρωπισμού με την Οικολογία;

Ο Νέος Ανθρωπισμός αναγνωρίζει στο φυσικό περιβάλλον την καταγωγή και το σημερινό σπίτι του ανθρώπου. Αν ζημιωθεί ανεπανόρθωτα το φυσικό περιβάλλον, ανεπανόρθωτα θα ζημιωθεί και ο Άνθρωπος. Ο άνθρωπος -τουλάχιστον στη σημερινή του μορφή- δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τη φύση. Κατά συνέπεια, η προστασία του περιβάλλοντος είναι προτεραιότητα του Νέου Ανθρωπισμού.

Θεωρούμε υποκριτική την καταστροφή του περιβάλλοντος με ανθρωπιστικά τάχα επιχειρήματα, όπως είναι η ανάπτυξη. Επίσης θεωρούμε αλλοτρίωση τη θέση ορισμένων ακραίων οικολόγων ότι ο ανθρώπινος πολιτισμός είναι βλαβερός για τη φύση και θα ήταν καλύτερα να μην αναπτυσσόταν.

2.4. Ποιά η σχέση του Νέου Ανθρωπισμού με τη Θρησκεία;

Κατ’ αρχάς, ο Νέος Ανθρωπισμός διακηρύσσει την ελευθερία των ιδεών και των πεποιθήσεων και απορρίπτει τις θρησκευτικές διακρίσεις, το θρησκευτικό φανατισμό και τον προσηλυτισμό. Κάθε άνθρωπος πρέπει να έχει την ελευθερία να πιστεύει ή να μην πιστεύει στην ύπαρξη Θεού, στη μετά θάνατο ζωή κ.ο.κ.

Αναγνωρίζουμε ότι η θρησκεία έχει ανά τους αιώνες διαδραματίσει –και ακόμα διαδραματίζει- έναν ιδιαίτερα θετικό ρόλο στις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων, προσφέροντάς τους εμπειρίες που υπερβαίνουν την καθημερινότητα, εμπειρίες πνευματικές, εμπειρίες επαφής με το εσώτερο και ιερότερο μέρος του εαυτού τους.

Ταυτόχρονα όμως, καταδικάζουμε την πρακτική των περισσοτέρων θρησκειών να διεκδικούν την αποκλειστικότητα στην κάλυψη αυτής της βασικής ανθρώπινης ανάγκης και να  απορρίπτουν άλλους δρόμους όπως: άλλες θρησκείες, τέχνη, παιχνίδι, διαλογισμός κλπ.

Επιπλέον, απορρίπτουμε τις απόλυτες αλήθειες οι οποίες εμποδίζουν την πρόοδο της ανθρώπινης σκέψης κι επιστήμης, δηλαδή την ίδια την εξέλιξη του Ανθρώπου. Θεωρούμε το διαχωρισμό εκκλησίας-κράτους βασική προϋπόθεση για την εξέλιξη των δύο θεσμών και του πολιτισμού συνολικά.

Τέλος, θεωρούμε αυτονόητο ότι κανένα δόγμα δε μπορεί να είναι πάνω από τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και όλα τα δόγματα οφείλουν να σέβονται την αρχή της Μη-βίας.

Οι Ανθρωπιστές είναι πιστοί κάποιας θρησκείας ή και όχι. Πιστεύουν στην ύπαρξη κάποιου θεού/θεών ή όχι. Κατανοούν όμως ότι η θρησκεία οφείλει να είναι ωφέλιμη στον Άνθρωπο, ο οποίος παραμένει η πρώτη αξία.

Ο ΚΧΠΒ εμπνέεται από τη φιλοσοφία του Νέου ή Οικουμενικού Ανθρωπισμού και τις μεγάλες ιστορικές προσωπικότητες που έφεραν εις πέρας μεγάλες δράσεις βασισμένες στην Ενεργή Μη-βία, όπως ο Μαχάτμα Γκάντι και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.

 

Ο ΚΧΠΒ αποδέχεται και κάνει γνωστό το Ανθρωπιστικό Έγγραφο, του οποίου τα βασικά σημεία έχουν ως εξής:

 

– Η τοποθέτηση του ανθρώπινου όντος ως κεντρικής αξίας και απασχόλησης, κατά τέτοιο τρόπο ώστε τίποτα να μην είναι πάνω από τον άνθρωπο και κανένας άνθρωπος να μην είναι πάνω από κάποιον άλλο.

– Η επιβεβαίωση της ισότητας όλων των ανθρώπων.

– Η απόρριψη της βίας σε κάθε της μορφή: φυσική (της οποίας η μέγιστη έκφραση είναι οι πόλεμοι), ψυχολογική, οικονομική, φυλετική, θρησκευτική, σεξουαλική, εργασιακή.

– Η επιβεβαίωση της ελευθερίας των ιδεών και των πιστεύω.

– Η εξέλιξη της γνώσης και της επιστήμης στην υπηρεσία της ζωής, πέρα από τα όρια που επιβάλλουν προκαταλήψεις, απόλυτες αλήθειες ή αυθεντίες.

– Η αναγνώριση τόσο της προσωπικής διαφορετικότητας, όσο και της πολιτισμικής διαφορετικότητας των λαών και η καταδίκη κάθε είδους διάκρισης.

Τι είναι η Μη-βία;

Η Μη-βία είναι η στάση ζωής που απορρίπτει τη χρήση βίας προς άνθρωπο, για οποιονδήποτε λόγο.

 

Τι είναι η Ενεργή Μη-βία;

Η Ενεργή Mη-βία είναι μια ολιστική θεωρία και πρακτική δράσης σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο, η οποία βασίζεται σε δύο απλές αρχές:

• τη μη άσκηση βίας (και τη μη ανταπόδοση βίας)

• τη μη ανοχή της βίας

σε όλες τις μορφές της, σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο.

Η Ενεργή Mη-βία ορίζεται επίσης από το τι δεν είναι:

• Δεν είναι φιλειρηνισμός, ούτε ένας απλός τρόπος διαμαρτυρίας.

• Δεν είναι η παθητική στάση ζωής, όπου όλα μπορούν να ξεπεραστούν με την υπομονή και την αδράνεια.

Αντίθετα, προτείνει την ενεργή στάση ζωής και την επιδίωξη αλλαγών σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο, με γνώμονα:

• την απόρριψη κάθε μορφής βίας και διάκρισης

• την αναγνώριση της ισότητας και

• την τοποθέτηση του ανθρώπινου όντος ως πρωταρχικής αξίας.

Είναι φιλοσοφία ζωής και μεθοδολογία δράσης, η οποία έχει εμπνεύσει ηθικές και θρησκευτικές πεποιθήσεις και σήμερα είναι η μόνη λογική απάντηση στην ανεξέλεγκτη έξαρση της βίας που μας περιβάλλει. Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα της τελευταίας ομιλίας του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ το 1968:

«Για αιώνες τώρα, οι άνθρωποι συζητούν για την Ειρήνη και τον Πόλεμο. Τώρα πια δεν μπορούν απλά να συζητούν. Δεν έχουν πια να επιλέξουν ανάμεσα στη Βία και τη Μη-βία, αλλά ανάμεσα στη Μη-βία και τη μη ύπαρξη» (αναφερόμενος κυρίως στην πυρηνική απειλή).

Η Ενεργή Μη-βία αποτελεί στρατηγική αγώνα του Νέου Ανθρωπισμού, που καταγγέλλει συστηματικά όλες τις μορφές βίας που εξασκεί το Σύστημα. Είναι ακόμα τακτική δράσης που εφαρμόζεται σε καταστάσεις όπου λαμβάνει χώρα οποιαδήποτε μορφή βίας ή διάκρισης.

 

Ποιο είναι το ηθικό πρόβλημα με τη βία;

Η ελεύθερη βούληση αποτελεί ειδοποιό χαρακτηριστικό του ανθρώπου και βασικό ανθρώπινο δικαίωμα. Τη στιγμή που κάποιος ασκεί βία σε συνάνθρωπό μας του αφαιρεί την ελεύθερη βούληση και τον υποβιβάζει έτσι στο επίπεδο του αντικειμένου.

 

Ποια είναι τα εργαλεία της Ενεργής Μη-βίας;

Καταγγελίες, πολιτική ανυπακοή, μη ανταπόδοση της βίας, ενημερωτικές καμπάνιες, απεργίες, ευρηματικές διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες, προσωπικά και κοινωνικά μποϋκοτάζ, και κυρίως συντονισμένες δράσεις σε διαφορετικά μέρη είναι τα κύρια εργαλεία της Μη-βίας σήμερα.

 

Ποιες είναι οι ρίζες της Μη-βίας στην ιστορία της Ανθρωπότητας;

Η ιδέα της Μη-βίας είναι τόσο παλιά όσο κι ο ανθρώπινος πολιτισμός. Ίσως οι αρχαιότερες γνωστές εκφράσεις της είναι:

• Ο Τζαϊνισμός (αρχαία Ινδική θρησκεία), με την αρχή της Ahimsa (Αχίμσα), δηλαδή του σεβασμού της ζωής, της ελευθερίας και της βούλησης κάθε ζωντανού όντος.

• Ο Χρυσός Κανόνας της Ηθικής, που στη σύγχρονη εκδοχή του διατυπώνεται ως «Φέρσου στους άλλους όπως θα ήθελες να σου φέρονται», εμφανίζεται με διάφορες μορφές στους περισσότερους αρχαίους πολιτισμούς (Αρχαία Βαβυλώνα, Αίγυπτο, Ελλάδα, Ινδία, Κίνα) και θρησκείες (Βουδισμός, Ινδουισμός, Ισλάμ, Ιουδαϊσμός, Χριστιανισμός κτλ.)

Παρ’ όλ’ αυτά, η ολοκληρωμένη μεθοδολογία της Ενεργής Μη-βίας αναπτύχθηκε κι εφαρμόστηκε στον 20ό αιώνα από τους Μαχάτμα Γκάντι και Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.

 

 

Είπαν για τη βία και τη Μη-βία

«Η μη-βία είναι η μεγαλύτερη δύναμη που έχει στη διάθεσή της η ανθρωπότητα»

 

«Απορρίπτω τη βία, επειδή, ακόμα κι όταν φαίνεται να ωφελεί, το όφελός της είναι προσωρινό, ενώ η βλάβη που προκαλεί είναι μόνιμη»

 

«Η θρησκεία μου βασίζεται στην αλήθεια και τη μη-βία. Η αλήθεια είναι ο Θεός μου. Η μη-βία είναι το μέσο για να Την φτάσω»

 

Γκάντι (Gandhi)

«Μη-βία σημαίνει να αποφεύγει κανείς, όχι μόνο την εξωτερική φυσική βία, αλλά και την εσωτερική βία του πνεύματος. Δεν αρνείσαι μόνο να σκοτώσεις έναν άνθρωπο, αλλά αρνείσαι να τον μισήσεις»

 

«Η μη-βία είναι η απάντηση στα κρίσιμα πολιτικά και ηθικά ζητήματα της εποχής μας. Η ανάγκη του ανθρώπου να ξεπεράσει την καταπίεση και τη βία, χωρίς να καταφύγει στην καταπίεση και τη βία. Η ανθρωπότητα πρέπει να αναπτύξει για όλες τις συγκρούσεις μια μέθοδο που να απορρίπτει την εκδίκηση και την επιθετικότητα. Το θεμέλιο μιας τέτοιας μεθόδου είναι η αγάπη»

 

Μάρτιν Λούθερ Κινγκ (MLK) «Αυτό είναι η μη-βία: οργανωμένη αγάπη»

 

Τζόαν Μπάεζ (Joan Baez) «Η βία απλά πληγώνει όσους ήδη είναι πληγωμένοι… Αντί να αποκαλύπτει τη βαρβαρότητα του καταπιεστή, τη δικαιολογεί»

 

Σέζαρ Τσάβες (Cesar Chavez)

 

«Η ουσία της μη-βίας είναι η αγάπη. Από αγάπη, κι από την πρόθεση να δράσει κανείς με ανιδιοτέλεια, προκύπτουν φυσικά οι στρατηγικές, οι τακτικές και οι τεχνικές για έναν μη βίαιο αγώνα. Η μη-βία δεν είναι δόγμα. Είναι διαδικασία»

 

Τιχ Νατ Χαν (Thich Nhat Hanh)

 

«Όλες οι μορφές βίας -φυσική, οικονομική, φυλετική, θρησκευτική, ιδεολογική κ.ά.- που έχουν χρησιμοποιηθεί για να εμποδίσουν την ανθρώπινη πρόοδο είναι απεχθείς στους ανθρωπιστές»

 

Σίλο (Silo) «Όσοι εγκρίνουν τη χρήση βίας υποστηρίζουν ότι δεν είναι παρά ένα μέσο για να επιτευχθεί δικαιοσύνη και ειρήνη. Αλλά η ειρήνη και η δικαιοσύνη είναι η μη-βία… ο τελικός προορισμός της ιστορίας. Όσοι εγκαταλείπουν τη μη-βία δεν έχουν αίσθηση της ιστορίας. Παρακάμπτουν την ιστορία, την παγώνουν, την προδίδουν»

 

Αντρέ Τροκμέ (Andre Trocme)

 

«Θεωρώ ότι η ιδέα της βίας είναι σήμερα ακατάλληλη. Η μη-βία είναι η κατάλληλη μέθοδος»

 

Δαλάι Λάμα (Dalai Lama)

 

«Το σύστημα σε εκνευρίζει -σου τραβάει τα γένια, σε χτυπάει στο πρόσωπο- ώστε να σε κάνει να αντιδράσεις βίαια, επειδή όταν γίνεις βίαιος ξέρουν πώς να σε χειριστούν. Το μόνο πράγμα που δεν ξέρουν πώς να χειριστούν είναι η μη-βία και το χιούμορ»

 

Τζων Λέννον (John Lennon)

Ομιλία του Σίλο:

Αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι, οδοιπόροι και επισκέπτες του Πάρκου Punta de Vacas, θα ήθελα να αγγίξω το βασικό πυρήνα αυτών των ημερών που δεν είναι άλλος από τη Συμφιλίωση ως μια βαθιά πνευματική εμπειρία. Ελπίζω να με συγχωρέσετε αν καθυστερήσω το θέμα για μερικά λεπτά, προκειμένου να δώσω περιεχόμενο γι’ αυτή την τόσο ασυνήθη κατάσταση στην οποία ζούμε.

 

Μόνο τέσσερις φορές σε σχεδόν σαράντα χρόνια, έχουμε επικοινωνήσει δημόσια από εδώ, από αυτό το ερημικό ορεινό σημείο. Την πρώτη φορά το κάναμε το 1969. Και σήμερα βλέπουμε κάποιες χαραγμένες στήλες (σ.τ.μ. κάποια γραπτά) σε διαφορετικές γλώσσες, που μας θυμίζουν ό,τι ειπώθηκε σε εκείνη την περίπτωση. Εκεί υπάρχει η σύνθεση ενός συστήματος σκέψης και δράσης που εκφράστηκε με διαφορετικούς τρόπους, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και σε διάφορους τόπους στον κόσμο. Εκείνη την εποχή μιλήσαμε για τις διαφορές που υπήρχαν ανάμεσα στον φυσικό πόνο και το διανοητικό πόνο. Και είπαμε η Δικαιοσύνη και η Επιστήμη να τεθούν τελείως στην υπηρεσία της εξέλιξης των κοινωνιών θεωρώντας ότι είναι οι μοναδικοί δρόμοι για να ελαφρύνει και να υποχωρήσει ο πόνος από τα σώματά μας. Όμως, ο διανοητικός πόνος, που είναι διαφορετικός από το φυσικό πόνο, δεν μπορεί να εξαφανιστεί μόνο με τη συμβολή της Δικαιοσύνης και της Επιστήμης. Η διαρκής προσπάθεια να προοδεύσουν η Επιστήμη και η Δικαιοσύνη υπέρ των ανθρώπινων κοινωνιών έδωσε αξία στους καλύτερους σκοπούς. Με τον ίδιο τρόπο η προσπάθεια να νικηθεί ο διανοητικός πόνος (οδύνη) ήταν εξίσου σημαντική με αυτήν για το ξεπέρασμα του φυσικού πόνου. Από τότε, λοιπόν, διακηρύξαμε ότι η προσπάθεια για το ξεπέρασμα του πόνου και της οδύνης είναι ο πιο άξιος αγώνας της ανθρωπότητας.

 

Με εκατοντάδες χιλιάδες αγαπημένους φίλους, δοθήκαμε στο καθήκον να εξανθρωπίσουμε τη Γη. Τι ήταν για μας το «Να εξανθρωπίσουμε τη Γη»; Ήταν το να θέσουμε ως μέγιστη αξία την ανθρώπινη ελευθερία και ως μέγιστη κοινωνική πρακτική τη μη διάκριση και τη μη βία. Στην προσπάθειά μας να εξανθρωπίσουμε τη Γη δεν εξαιρέσαμε τους εαυτούς μας από τις υποχρεώσεις που διακηρύτταμε για τους άλλους. Δηλαδή, απαιτούσαμε από μας τους ίδιους να έχουμε ως κανόνα συμπεριφοράς το να συμπεριφερόμαστε στους άλλους όπως θα θέλαμε να μας συμπεριφέρονται. Έπειτα προτείναμε να κάνουμε ένα άλμα στο δρόμο της εξανθρώπισης για να συλλογιστούμε πάνω στο νόημα της ύπαρξής μας και των πράξεών μας. Έχουμε βαδίσει σ’ αυτό το ερημικό σημείο αναζητώντας τη Δύναμη που τροφοδοτεί τη ζωή μας, αναζητώντας τη Χαρά της πράξης και αναζητώντας τη διανοητική Ειρήνη, που είναι αναγκαία για να προοδεύσουμε σ’ αυτό το μεταβλητό και βίαιο κόσμο. Σ’ αυτές τις ημέρες κάνουμε μια αναθεώρηση της ζωής μας, των ελπίδων μας και επίσης των αποτυχιών μας και τελικά θα καθαρίσουμε το μυαλό απ’ όλο το ψεύδος και την αντίφαση. Η ευκαιρία να αναθεωρήσουμε προσδοκίες και απογοητεύσεις είναι μία πρακτική που θα έπρεπε κάθε άνθρωπος που αναζητά να προχωρήσει στην προσωπική του εξέλιξη και στη δράση μέσα στον κόσμο, να έχει. Αυτές είναι μέρες έμπνευσης και συλλογισμού. Αυτές είναι μέρες Συμφιλίωσης. Ειλικρινούς Συμφιλίωσης με μας τους ίδιους και με εκείνους που μας πλήγωσαν. Σ’ εκείνες τις οδυνηρές σχέσεις που υποφέραμε δεν θα προσπαθήσουμε να συγχωρέσουμε ούτε να συγχωρεθούμε. Η συγχώρεση σημαίνει ότι ένα από τα μέρη τοποθετείται σε ένα ηθικό ύψος ανώτερο και το άλλο μέρος καταλήγει να ταπεινώνεται απέναντι σ’ αυτό που συγχωρεί. Και ενώ είναι σαφές ότι η συγχώρεση είναι ένα βήμα παραπάνω από την εκδίκηση, δεν είναι τόσο όσο η συμφιλίωση.

 

Ούτε όμως θα ξεχάσουμε τις αδικίες που έχουν συμβεί. Σ’ αυτή την περίπτωση δεν θα κάνουμε πλαστογραφίες στη μνήμη. Σ’ αυτή την περίπτωση θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τι συνέβη για να μπούμε στο ανώτερο βήμα της συμφιλίωσης. Τίποτε καλό δεν γίνεται προσωπικά ή κοινωνικά με τη λήθη ή με τη συγγνώμη. Ούτε ξεχνώ ούτε συγχωρώ! γιατί το μυαλό πρέπει να μείνει καθαρό και προσεχτικό χωρίς υποκρισίες και πλαστογραφίες. Θα λάβουμε υπόψη τώρα, το πιο σημαντικό σημείο της Συμφιλίωσης που δεν αφήνει περιθώρια για νοθεύσεις. Αν αναζητούμε την ειλικρινή συμφιλίωση με τους εαυτούς μας και με εκείνους που μας πλήγωσαν έντονα είναι γιατί θέλουμε μια βαθιά αλλαγή της ζωής μας. Μία μεταμόρφωση που μας βγάζει από τη μνησικακία στην οποία, καθοριστικά, κανείς δεν συμφιλιώνεται με κανένα ούτε ακόμη και με τον ίδιο του τον εαυτό. Όταν φτάσουμε να κατανοήσουμε ότι μέσα μας δεν κατοικεί κάποιος εχθρός, αλλά μία ύπαρξη γεμάτη με ελπίδες και αποτυχίες, μία ύπαρξη που βλέπουμε σε μικρές διαδοχικές εικόνες, υπέροχες στιγμές πληρότητας και στιγμές απογοήτευσης και μνησικακίας. Όταν φτάσουμε να κατανοήσουμε ότι ο εχθρός μας είναι επίσης μία υπάρξη που έζησε με ελπίδες και αποτυχίες, μία ύπαρξη που είχε υπέροχες στιγμές πληρότητας και στιγμές απογοήτευσης και μνησικακίας, θα αρχίσουμε να βάζουμε ένα βλέμμα εξανθρωπιστικό πάνω στο δέρμα του τέρατος.

 

Αυτός ο δρόμος προς τη συμφιλίωση δε γεννιέται αυθόρμητα, με τον ίδιο τρόπο που δεν γεννιέται αυθόρμητα ο δρόμος προς τη μη βία. Γιατί και οι δύο χρειάζονται μία μεγάλη κατανόηση και το σχηματισμό μιας φυσικής απέχθειας για τη βία.

Δεν είμαστε εμείς αυτοί που θα δικάσουμε τα λάθη, δικά μας ή ξένα. Θα είναι η ανθρώπινη ανταμοιβή και η δικαιοσύνη, καθώς και το ανάστημα των καιρών που θα δείξει την κυριαρχία του, γιατί εγώ δεν θέλω ούτε να δικαστώ ούτε να δικάζω… θέλω να κατανοήσω σε βάθος για να καθαρίσω το μυαλό μου από κάθε μνησικακία.

 

Η συμφιλίωση δεν είναι λήθη ούτε συγχώρεση, είναι η αναγνώριση αυτού που έχει συμβεί και είναι η πρόθεση να βγούμε από τον κύκλο της μνησικακίας. Είναι να αφήσουμε το βλέμμα να τρέξει αναγνωρίζοντας τα λάθη μας και των άλλων. Συμφιλίωση με τον εαυτό μας είναι η πρόθεση να μην περάσουμε από τον ίδιο δρόμο δύο φορές, αλλά να είμαστε διατεθειμένοι να επανορθώσουμε διπλά ό,τι βλάψαμε. Είναι σαφές όμως, ότι από εκείνους που μας αδίκησαν δεν μπορούμε να τους ζητήσουμε να επιδιορθώσουν διπλά τη βλάβη που μας προξένησαν. Αναμφισβήτητα, είναι ένα καλό έργο το να τους κάνουμε να δουν την αλυσίδα των ζημιών που σύρουν στη ζωή τους. Πράττοντας έτσι συμφιλιωνόμαστε με εκείνους που πριν τους είχαμε νιώσει εχθρούς, ακόμη κι αν αυτό δεν φτάνει να τους κάνει να συμφιλιωθούν μαζί μας, όμως αυτό είναι μέρος του πεπρωμένου των δικών τους πράξεων για τις οποίες εμείς δεν μπορούμε να αποφασίσουμε.

 

Αυτό που λέμε είναι ότι η συμφιλίωση δεν είναι αμοιβαία ανάμεσα στα άτομα και ακόμη ότι η συμφιλίωση με τον εαυτό μας δεν έχει καμία συνέπεια σε άλλους ώστε να βγουν από το βιτσιόζικο κύκλο τους αν και μπορεί να αναγνωρίσουν τα κοινωνικά οφέλη από μια όμοια προσωπική συμπεριφορά.

Το θέμα της συμφιλίωσης ήταν κεντρικό στις ημερίδες μας όμως σίγουρα άλλοι πρόοδοι θα έχουν επιτευχθεί με τη φυσική πεζοπορία σε ένα τοπίο άγνωστο που θα έχει ξυπνήσει βαθύτερα τοπία. Κι αυτό πάντα θα είναι δυνατό αν ο Σκοπός που μας κινεί να οδοιπορούμε είναι μία διαθεσιμότητα για ανανέωση, ή ακόμη καλύτερα, μία διαθεσιμότητα για αλλαγή της ζωής μας.

 

Αυτές τις μέρες ξαναείδαμε τις καταστάσεις που θεωρούμε πιο σημαντικές στη ζωή μας. Αν έχουμε εντοπίσει εκείνες τις στιγμές και έχουμε περάσει από κει στη συμφιλίωση, καθαρίζοντας τις μνησικακίες που μας δένουν στο παρελθόν, θα έχουμε κάνει ένα ωραίο οδοιπορικό μέχρι την πηγή της ανανέωσης και της αλλαγής.

Ας μην ξεχάσουμε τις μικρές φράσεις που γεννήθηκαν μέσα μας, ας μην ξεχάσουμε τις συμπτώσεις που μας συνέβησαν ξαφνικά, να σημειώσουμε κάποιες αλήθειες που καταφέραμε να προβλέψουμε γιατί τις είδαμε να χορεύουν για λίγο στο δρόμο μας ή γιατί τις είδαμε στα επανορθωτικά όνειρά μας έπειτα από το οδοιπορικό μας. Αυτές οι φράσεις, αυτές οι συμπτώσεις και αυτές οι «χορευτικές» αλήθειες είναι εμπνεύσεις, για τις οποίες είμαστε έτοιμοι να ευγνωμονήσουμε και είναι εμπνεύσεις που μας προσκαλούν να πάμε πιο πέρα από τις εμπειρίες μας όχι μόνο της συμφιλίωσης αλλά και του ξεπεράσματος των αντιφάσεων, των αδυναμιών και των φόβων.

 

Ορκίζομαι ότι οι αναζητήσεις και οι συναντήσεις μας θα μας φλέγουν και θα μας κινούν πολύ βαθιά.

Τελειώνοντας θα πρέπει να πω ότι αναγνωρίζω και θέλω να μοιραστώ με όλους αυτή την κατάσταση που είναι παρόμοια μ’ αυτή που έχουμε περιγράψει σε μία από τις Καθοδηγούμενες Εμπειρίες μας… «Γυρίζω στον κόσμο με το μέτωπο και τα χέρια φωτισμένα. Έτσι, αποδέχομαι τη μοίρα μου. Εκεί βρίσκονται ο δρόμος κι εγώ, ταπεινός οδοιπόρος που γυρίζει στον κόσμο του. Εγώ που φωτισμένος γυρίζω στις ώρες της καθημερινότητας, στον πόνο του ανθρώπου, στην απλή χαρά του. Εγώ που δίνω με τα χέρια μου αυτό που μπορώ, που λαμβάνω από την προσβολή μέχρι τον αδερφικό χαιρετισμό, τραγουδώ την καρδιά που από τη σκοτεινή άβυσσο ξαναγεννιέται στο φως του πολυπόθητου Νοήματος».

 

Punta de Vacas 2007