XENIA: συζήτηση για τη μη βία με αφορμή μια ταινία

Με αφορμή τη νέα ταινία του Πάνου Χ. Κούτρα, XENIA, στήθηκε μια πολύ όμορφη εκδήλωση στον ΙΑΝΟ σήμερα, 2 Οκτωβρίου, παγκόσμια ημέρα για τη μη βία. Σε μια αίθουσα με πολύ κόσμο μίλησαν για την ταινία, τη βία, τις μορφές και τις εκφάνσεις της εκτός του ίδιου του σκηνοθέτη, η Λορέτα Αμπιντίνι (από την οργάνωση Generation 2.0), ο Παναγιώτης Δαμάσκος (από την ΟΛΚΕ) και η Μαριανέλλα Κλώκα (από τον Κόσμο χωρίς πολέμους και βία). Ειπώθηκαν προσωπικές εμπειρίες και βιώματα, υπήρξε πρωτιά στην ανακοίνωση αποτελεσμάτων έρευνας για την βία στον ΛΟΑΤ πληθυσμό και στοιχεία για τη μη βίαιη δράση του σήμερα, τη βία και αυτό που την ξεπερνά. Τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ, Μαρία Κατσουνάκη. Η ταινία βγαίνει στους κινηματογράφους της Αθήνας σήμερα.
Μπορείτε να δείτε ολόκληρη τη συζήτηση στο βίντεο και να διαβάσετε την παρέμβαση του Κόσμου χωρίς πολέμους και βία παρακάτω.

Συζήτηση για τη βία με αφορμή μια ταινία

Θέλω να ευχαριστήσω τον Πάνο Κούτρα για αυτή του ταινία, για το σύνολο των λεπτών που την απαρτίζουν αλλά κυρίως για την αποτύπωση της βίας που αυτή τη στιγμή που μιλάμε υπάρχει εκεί έξω και αγγίζει το διαφορετικό, το μη γνώριμο. Όπως είπε και ο Παναγιώτης πριν, τα περιστατικά ξυλοδαρμών και επιθέσεων (φυσικών ή λεκτικών ή και τα δύο) διαρκώς αυξάνονται. Ζούμε σε κοινωνικές συνθήκες που δεν εκπέμπουν το παραμικρό φως στα καθημερινά αδιέξοδα που δημιουργούν. 29% ανεργία στο γενικό πληθυσμό της χώρας μας, 1 στους 3 δηλαδή σήμερα δεν έχει δηλωμένη εργασία. 60% η ανεργία στους νέους. Το μεταναστευτικό κύμα των νέων από τη χώρα μας προς τη Δύση γίνεται τσουνάμι. Το πολιτικό σύστημα έχει χάσει εντελώς την αξιοπιστία του, οι θεσμοί το ίδιο. Δεν μας ενδιαφέρει πια αν θα αποδοθεί δικαιοσύνη σε μια υπόθεση, γιατί δεν πιστεύουμε ότι υπάρχουν σοβαροί και αμερόληπτοι δικαστές, δεν έχει ιδιαίτερο νόημα η προσφυγή μας στην κάλπη γιατί όποιον και να ψηφίσουμε στο τέλος θα κυβερνήσουν αυτοί που «πρέπει». Δεν έχει απολύτως κανένα νόημα να καλέσω ή να απευθυνθώ στην αστυνομία γιατί η σχέση της με τα ακροδεξιά στοιχεία είναι όλο και πιο έκδηλη στους δρόμους όπου γίνονται οι επιθέσεις. Η Ελλάδα σέρνεται και καταδικάζεται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ξανά και ξανά και κανενός που χαράσσει πολιτική το αυτί δεν ιδρώνει. Αν η Ευρώπη επιθυμεί να αποτελέσει φάρο στη διατήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως αποφάσισε στις ιδρυτικές της διακηρύξεις μετά την καταστροφή που προκάλεσαν δύο παγκόσμιοι πόλεμοι, σήμερα δυστυχώς φαίνεται να είναι πολύ λίγη. Η διαφθορά δεν αφορά μόνο τα κράτη μέλη, άλλωστε όσοι εκλέγονται στο ευρωκοινοβούλιο δεν είναι αμέμπτου ηθικής, αρκεί να δείτε ποιες γνωστές φυσιογνωμίες σήμερα μας εκπροσωπούν εκεί τουλάχιστον ως Ελλάδα και αμέσως θα καταλάβετε.

Σε τι κατάσταση μας βρίσκει εμάς όλο αυτό; Ο γενικός πληθυσμός είναι απογοητευμένος. Το μεγαλύτερο μέρος του, μάχεται καθημερινά για την επιβίωση, ζει για να πληρώνει χαράτσια, λογαριασμούς, φόρους, να εξασφαλίσει το φαγητό και τις μετακινήσεις. Το χειμώνα στις περισσότερες πολυκατοικίες δεν μπαίνει πετρέλαιο και όλοι ευχόμαστε οι θερμοκρασίες να μην πέσουν πολύ χαμηλά. Το καλοκαίρι οι περισσότεροι θυμηθήκαμε τα πατρικά σπίτια στα χωριά ή θαυμάσαμε την Αθήνα άδεια. Η πρόσβαση στην περίθαλψη σε πολλές περιπτώσεις ακόμα δεν έχει τιναχθεί στον αέρα γιατί υπάρχει το δίχτυ ασφαλείας της οικογένειας με την ευρύτερη έννοια. Η εκπαίδευση διαλύεται με πρόχειρα σχέδια στο βωμό της μεταρρύθμισης. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού ζει τρώγοντας τις οικονομίες του ή προσπαθώντας να πουλήσει σπίτια και χωράφια. Υπάρχουν συνταξιούχοι που αγωνίζονται να ζήσουν με 450 ευρώ το μήνα. Οι άνθρωποι στα συσσίτια αυξάνονται, οι άνθρωποι που είναι λίγο πριν την έλλειψη στέγης το ίδιο, οι άστεγοι πολλαπλασιάζονται, οι αυτοκτονίες σταματούν να είναι πια είδηση. Ο κόσμος συσσωρεύει θυμό, οργή και αγανάκτηση. Νευριάζει και επιτίθεται με το παραμικρό, με τη σειρά που του πήρες στην εφορία, με το πόσο χώρο καλύπτεις στο τρένο γιατί είσαι υπέρβαρος, με το ότι είσαι ξένος αλλά παρόλα αυτά τολμάς να καταλαμβάνεις μια θέση στο μετρό. Πνιγμένος στο προσωπικό του αδιέξοδο ο άνθρωπος είναι σα να μην βλέπει τι γίνεται γύρω του ή, όταν βλέπει, είναι σαν να προσπαθεί να γραπώσει, να κρατήσει δικό του ό,τι ακόμα του ανήκει και δεν του το έχουν πάρει. Φοβάται να χάσει ό,τι ακόμα του έχει απομείνει. Κι αυτό είναι το μαγικό ρήμα: φοβάται…

Ειπώθηκε πριν από μερικά χρόνια από μια σύγχρονη προσωπικότητα της ενεργής μη βίας, τον Αργεντινό συγγραφέα και φιλόσοφο Silo: «Χωρίς πίστη στον εαυτό μας, στους γύρω μας, στο μέλλον γεννιέται φόβος. Ο φόβος φέρνει οδύνη, η οδύνη παράγει βία, η βία προάγει την καταστροφή. Επομένως με την ενδυνάμωση της εσωτερικής πίστης μπορείς να αποφύγεις την καταστροφή». Ας μου επιτρέψουν οι οπαδοί του Χριστιανισμού, πιθανώς των άλλων θρησκειών αλλά και οι άθεοι να χρησιμοποιήσω αυτή την κακοποιημένη λέξη καθώς εδώ μιλάμε για την εσωτερική πίστη στην αλλαγή, στις δυνατότητες τις δικές μου, της διπλανής και του διπλανού μου. Μιλάμε για πίστη στην αλλαγή της κατεύθυνσης της ζωής μου, πίστη στη δυνατότητα να ζήσω μια ζωή με ένα κάποιο νόημα.

Η σημερινή ημέρα βαφτίστηκε παγκόσμια ημέρα της μη βίας λόγω των γενεθλίων του Μαχάτμα Γκάντι, μιας φυσιογνωμίας που έμεινε στην ιστορία ως ο γκουρού της ενεργής μη βίας. Θα μπορούσε να μείνει στην ιστορία και ως ο συγγραφέας του βιβλίου «Πώς να απαλλαγεί ένα έθνος από το ζυγό ενός αποικιακού συστήματος διακυβέρνησης που δεν έχει επιλέξει». Εκ των πραγμάτων λοιπόν η σημερινή ημέρα επιλέγεται με το σκεπτικό ότι οι μη βίαιες πρακτικές μπορούν να τριγυρνούν το μυαλό μας τουλάχιστον μια φορά το χρόνο και να μας θυμίζουν ότι με τη σωστή χρήση ανά περίσταση των μεθόδων, οι ανατροπές βίαιων καθεστώτων είναι εφικτές χωρίς καμία χρήση βίας, παρά με την απλή αλλά τόσο σημαντική φράση – σύμβολο του Γκάντι: ας φτιάξουμε αλάτι. Η πορεία του αλατιού έμεινε στην ιστορία της Ινδίας και του κόσμου ως η μαζικότερη μη βίαιη δράση που έφερε ένα μεγάλο πλήγμα στην οικονομία της αποικιοκρατίας της Μ. Βρετανίας στην Ινδία. Ένα σινιάλο που έστρεψε την προσοχή των Ινδών από την αντιπαράθεση με το καθεστώς στην ένωση με το διπλανό και τη διπλανή, από την απομόνωση και τη μιζέρια στη κοινή σκέψη και την κοινή δράση προς την οικονομική αυτονομία ως αρχή για την πολιτειακή αυτονομία.

Πριν τον Γκάντι και μετά από εκείνον υπάρχει μακριά λίστα από προσωπικότητες που έδωσαν το δικό τους μη βίαιο αγώνα και δικαιώθηκαν στην επιλογή τους να δείξουν ότι ο δρόμος είναι προς τα εκεί προσφέροντας στην ανθρωπότητα παραδείγματα μιας μη βίαιης και αποτελεσματικής κουλτούρας. Από τον Νέλσον Μαντέλα, την Αγκ Σου Λι, τον MLK, τον Χάρβευ Μίλκ, τον Τζον Λένον έως τον Τζιν Σαρπ, που αποφάσισε να συστηματοποιήσει τους τρόπους και τα εργαλεία δράσης προσπαθώντας σχεδόν με μανία να απαντήσει στις «κατηγορίες» της αντίπερα όχθης ότι η μη βία δεν είναι αποτελεσματική. Το πνεύμα της πορτοκαλί επανάστασης στην Ουκρανία, της αραβικής άνοιξης, η πλατεία Σολ της Μαδρίτης και οι άλλες που ακολούθησαν, το μη βίαιο κίνημα του 99% στην Νέα Υόρκη, το κίνημα των αγανακτισμένων που έδειξε στοιχεία μιας νέας κουλτούρας με τις συνελεύσεις και την άμεση δημοκρατία, παρόλα του τα προβλήματα και τις ανεπάρκειες για να έρθουμε και στην Ελλάδα, το κίνημα των εισιτηρίων στα Μέσα μαζικής μεταφοράς, τα εναλλακτικά κινήματα οικονομίας που σε λίγες μέρες έχουν το τριήμερο φεστιβάλ τους, το κίνημα που αντιστάθηκε στο χαράτσι της ΔΕΗ, στην ιδιωτικοποίηση του νερού, οι ολοένα αυξανόμενες προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας για την αντισυνταγματικότητα των νόμων, δείχνουν ότι πολλές από αυτές τις πρακτικές της μη βίας με στόχο την ανατροπή των άδικων νόμων που φέρνουν σε αδιέξοδο εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους στερώντας τους μέρα με τη μέρα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, είναι μια πραγματικότητα γύρω μας και όχι ένα ευχολόγιο ορισμένων ρομαντικών και γραφικών απογόνων των παιδιών των λουλουδιών.

Επομένως τα γεγονότα δείχνουν ότι στην ίδια γειτονιά μπορεί να συνυπάρχει σήμερα η επίθεση σε μια μελαχρινή αδερφή με ξανθιά τούφα κι ένα γλειφιτζούρι στο στόμα με απόπειρες ανταλλακτικής οικονομίας. Ο ξυλοδαρμός και το κάψιμο ενός μετανάστη με την πυρετώδη προετοιμασία μιας εκστρατείας για την αποφυγή της ιδιωτικοποίησης της ΕΥΔΑΠ. Ένας που ψηφίζει ακροδεξιούς και φασίστες με έναν που εμπλέκεται όλο και περισσότερο στα κοινά, για να καταλάβει τους μηχανισμούς του συστήματος, να οργανωθεί με άλλους και να τους καταγγείλει. Ένα συσσίτιο αυστηρά για έλληνες δίπλα σε ένα συσσίτιο για όποιον πεινάει από όπου κι αν προέρχεται.

Το ζήτημα λοιπόν είναι ποια είναι η δική μου θέση. Πώς κάθε μέρα δυναμώνω την πίστη μου στην αλλαγή της κατεύθυνσης των ανθρώπινων πράξεων; Σταματώ καθόλου την πυρετώδη ροή της καθημερινότητάς μου να σκεφτώ, να νιώσω, να αξιολογήσω τις πράξεις και τις επιλογές μου; Να τσεκάρω αν προτάσσω τις ανθρώπινες σχέσεις από το πρόσκαιρο συμφέρον μου; Αν έχω αποτινάξει τη σχέση εξάρτησης με την τηλεόρασή μου και τις καθημερινές αναλύσεις που με στρέφουν απέναντι στον εκάστοτε πολιτικό δυναμώνοντας μόνο το θυμό μου και επομένως τη διάθεσή μου για εκδίκηση;

Τη στιγμή της επίθεσης θα αμυνθώ. Θα προσπαθήσω να φωνάξω για βοήθεια αν, κατά την προσφιλή τακτική των δειλών που επιτίθενται, αυτοί είναι 11 και εγώ μία. Θα προσπαθήσω ακόμα να διαφύγω αν τα καταφέρω. Αν όμως εγκλωβιστώ, θα αμυνθώ.

Την επόμενη στιγμή που θα δεις ένα τέτοιο περιστατικό να εκτυλίσσεται μπροστά σου μην σφυρίξεις αδιάφορα. Σύρε κι άλλους, μπείτε στη μέση, προσπαθήστε να μιλήσετε λογικά ή να απομακρύνετε αυτόν που απειλεί ή χτυπά.

Όμως η περισσότερη δουλειά όλων όσων απαντάμε με ειλικρίνεια και θετικό πρόσημο στα προηγούμενα ερωτήματα είναι πριν και μετά από αυτά τα περιστατικά. Χρειάζεται οργάνωση, ενημέρωση του κόσμου, καλλιέργεια της δυναμικής που κινεί την ανθρώπινη ιστορία προς θετική κατεύθυνση δημιουργίας και κατασκευής. Να διεκδικήσουμε το δικαίωμά μας στον ελεύθερο και δημιουργικό χρόνο, που μετριέται όχι μόνο σε ελεύθερες ώρες αλλά και σε ελεύθερη ψυχολογική ενέργεια. Να δουλέψουμε με τα παιδιά στα σχολεία εισάγοντας ζητήματα όπως οι διακρίσεις, ο φόβος στο διαφορετικό, η αλληλεγγύη. Να εμβαθύνουμε στις εμπειρίες που αποκτάμε από την καθημερινή μας δράση και που μας αφήνουν την εσωτερική ή την συνολική αίσθηση ότι υπάρχει μέλλον. Ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι πολυτέλεια. Να συγκινηθούμε με την αγωνία του πρόσφυγα, να ακούσουμε την φωνή του μετανάστη, να αισθανθούμε την ευγνωμοσύνη ενός άστεγου που βοηθήσαμε, ενός συγγενή ή μιας φίλης μας που εμψυχώσαμε. Να αναρωτηθούμε πάνω στο παράλογο της μαζικής απώλειας ανθρώπων στη θάλασσα της Μεσογείου, πάνω στο παράλογο της κάθε απώλειας και του θανάτου, με τον οποίο δεν ασχολούμαστε σχεδόν καθόλου καθημερινά, κάνουμε σαν να μην υπάρχει, σα να μην έχει καμία βαρύτητα μπροστά στην αδυναμία μας να πληρώσουμε τον λογαριασμό του ηλεκτρικού.
Η ιστορική στιγμή μας ζητά ετοιμότητα, αλληλεγγύη, διαθεσιμότητα, δράση, ανοιχτοσύνη και μια βαθιά αντίληψη του ανθρώπινου στοιχείου προς τους άλλους και προς τον ίδιο μας τον εαυτό. Το Μέγιστο Πεπρωμένο μας καλεί. Ας αφουγκραστούμε την αδύναμη φωνή του που αναδύεται μέσα από το θόρυβο της καθημερινότητας και ας το ακολουθήσουμε.

Download [pdf]

 

Author: ΚΟΣΜΟΣ ΧΩΡΙΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ ΚΑΙ ΒΙΑ

Share This Post On

Submit a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Comment moderation is enabled. Your comment may take some time to appear.