Στις 11 Νοεμβρίου στο Βερολίνο πραγματοποιήθηκε η 10η Σύνοδος των βραβευμένων με βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Εκεί o Rafael de la Rubia και ο Silo προσκλήθηκαν για να παρουσιάσουν την Παγκόσμια Πορεία για την ειρήνη και τη μη-βία και να παραλάβουν επίσημα το «Χάρτη για έναν Κόσμο Χωρίς Βία», τον οποίο δεσμεύτηκαν να διαδώσουν σε κάθε σταθμό της Πορείας. Ακολουθεί το κείμενο της ομιλίας του Silo
Το νόημα της Ειρήνης και της Μη-βίας στο παρόν. Η Παγκόσμια Πορεία.
Μια πορεία διασχίζει τον κόσμο. Η Πορεία για την Ειρήνη και τη Μη-βία.
Θα ήθελα να μιλήσω σύντομα στο φόρουμ με την ιδιότητα τού ιδρυτή του Οικουμενικού Ανθρωπισμού και του εμπνευστή της Παγκόσμιας Πορείας. Η Πορεία έδωσε δυναμική σε πολυάριθμες πρωτοβουλίες και δραστηριότητες, όπως το συμβολικό ταξίδι μιας ομάδας ενθουσιωδών ταξιδιωτών, οι οποίοι έχοντας ξεκινήσει στις 2 Οκτωβρίου από το Ουέλινγκτον της Νέας Ζηλανδίας, ταξιδεύουν για τρεις μήνες μέσα από πλειάδα χωρών ώσπου να καταλήξουν στις 2 Ιανουαρίου του 2010 στους πρόποδες του όρους Ακονκάγκουα, στην Πούντα ντε Βάκας, στα σύνορα Αργεντινής και Χιλής.
Η έναρξη της Πορείας κυρήχθηκε κατά τη διάρκεια του Συμποσίου του Παγκόσμιου Κέντρου Ανθρωπιστικών Μελετών, στο Πάρκο Μελέτης και Περισυλλογής στην Πούντα ντε Βάκας στις 15 Νοεμβρίου 2008 -ένα χρόνο πριν- με την ξεκάθαρη πρόθεση να δημιουργήσει συνείδηση γύρω από την επικίνδυνη παγκόσμια κατάσταση στην οποία ζούμε, η οποία σηματοδοτείται από μία αυξημένη πιθανότητα πυρηνικής σύγκρουσης, από την κούρσα των εξοπλισμών και από βίαιες στρατιωτικές κατοχές εδαφών.
Αυτή η προτεινόμενη κοινωνική κινητοποίηση προωθείται από το Ανθρωπιστικό Κίνημα και τους οργανισμούς του. Μέσα σε λίγους μόνο μήνες, έχουν υποστηρίξει την Παγκόσμια Πορεία χιλιάδες ανθρώποι, ομάδες που υποστηρίζουν το φιλειρηνισμό και τη μηβία, ποικίλοι θεσμοί που εργάζονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα και σημαντικές προσωπικότητες, ευαισθητοποιημένες σχετικά με τις επείγουσες ανάγκες του παρόντος, από το χώρο της επιστήμης, του πολιτισμού και της πολιτικής. Η Πορεία έχει επίσης εμπνεύσει ένα τεράστιο πλήθος πρωτοβουλιών σε πάνω από 100 χώρες, δημιουργώντας ένα γρήγορα αναπτυσσόμενο φαινόμενο πολιτισμικής ποικιλομορφίας. Σε αυτό το πλαίσιο, οφείλω να αναφέρω ότι στην αρχικό πυρήνα της πορείας έχει προστεθεί μία δεύτερη ομάδα που διατρέχει την Μέση Ανατολή και μία τρίτη που διατρέχει την Κεντρική Αμερική…
Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης η παρούσα κατάσταση είναι κρίσιμη και χαρακτηρίζεται από φτώχια ευρείας κλίμακας, από τη σύγκρουση των πολιτισμών και από τη βία και τη διάκριση που μολύνουν την καθημερινή ζωή μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού. Σήμερα υπάρχουν ένοπλες συγκρούσεις σε πολυάριθμα σημεία και ταυτόχρονα μια βαθειά κρίση του διεθνούς οικονομικού συστήματος. Σε όλα αυτά προστίθεται η αυξανόμενη πυρηνική απειλή, που είναι αναμφίβολα η πιο επείγουσα σημερινή κατάσταση. Είναι μια εξαιρετικά περίπλοκη κατάσταση. Στα ανεύθυνα συμφέροντα των πυρηνικών δυνάμεων και στην τρέλα βίαιων ομάδων με πιθανή πρόσβαση σε πυρηνικά όπλα, πρέπει να προσθέσουμε τον κίνδυνο ενός ατυχήματος που θα μπορούσε να πυροδοτήσει μία καταστροφική σύγκρουση.
Όλα αυτά δεν είναι το άθροισμα προσωπικών κρίσεων, αλλά μάλλον μια εικόνα που αποκαλύπτει την παγκόσμια αποτυχία ενός συστήματος του οποίου η μεθοδολογία δράσης είναι η βία και η κεντρική αξία είναι το χρήμα.
Για να αποφύγουμε την πυρηνική καταστροφή που φαίνεται να απειλεί τη Γη στο λίγο-πολύ άμεσο μέλλον, πρέπει να δουλέψουμε, ξεκινώντας σήμερα, ώστε να ξεπεράσουμε την κοινωνική και προσωπική βία, απαιτώντας παράλληλα:
1.Παγκόσμιο πυρηνικό αφοπλισμό
2.Άμεση απόσυρση των στρατευμάτων εισβολής από κατεχόμενες περιοχές
3.Προοδευτική και αναλογική μείωση των όπλων μαζικής καταστροφής
4.Υπογραφή συμφώνων μη επίθεσης ανάμεσα στις χώρες
5.Αποκήρυξη από τις κυβερνήσεις της χρήσης του πολέμου ως μέσου επίλυσης διαφορών μεταξύ κρατών.
Το πιο επείγον έργο είναι το να δημιουργήσουμε συνείδηση γύρω από την Ειρήνη και τον αφοπλισμό. Αλλά είναι επίσης απαραίτητο να αφυπνίσουμε την συνείδηση της Ενεργής Μη-βίας, που μας επιτρέπει να απορρίψουμε, όχι μόνο την φυσική βία, αλλά όλες τις μορφές οικονομικής, φυλετικής, ψυχολογικής και σεξιστικής βίας. Φυσικά, ελπίζουμε ότι αυτή η νέα ευαισθησία θα μπορέσει να ριζώσει και να εμπνεύσει κοινωνικές δομές, ανοίγοντας έτσι ένα μονοπάτι προς ένα μελλοντικό Παγκόσμιο Ανθρώπινο Έθνος.
Η Παγκόσμια Πορεία καλεί όλους τους ανθρώπους να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να πάρουν στα χέρια τους την ευθύνη να αλλάξουν τον κόσμο μας, ξεπερνώντας την βία στους ίδιους και υποστηρίζοντας την αύξηση αυτής της θετικής επιρροής στο πιο άμεσο περιβάλλον τους.
Όλο αυτό το χρονικό διάστημα, πολλές πόλεις οργανώνουν πορείες, φεστιβάλ, φόρα, συνέδρια και άλλες εκδηλώσεις για να δημιουργήσουν συνείδηση γύρω από την επείγουσα ανάγκη για Ειρήνη και Μη βία. Και σε όλον τον κόσμο οι εκστρατείες υποστήριξης της Πορείας διαδίδουν αυτό το μήνυμα σε εύρος πέρα από όσο είχαμε φανταστεί ως τώρα.
Για πρώτη φορά στην Ιστορία ένα γεγονός τέτοιους μεγέθους και σπουδαιότητας τέθηκε σε κίνηση από τους ίδιους τους συμμετέχοντες. H πραγματική δύναμη αυτής της αυθόρμητης ενέργειας γεννιέται από την απλή πράξη του ατόμου που, ακολουθώντας τη συνείδησή του, συντάσσεται σε έναν αξιοπρεπή σκοπό και τον μοιράζεται με άλλους.
Κατά τη διάρκεια της Πορείας, έως τον Ιανουάριο του 2010, οπότε το Ανθρωπιστικό Κίνημα θα αναδομηθεί, ο Ραφαέλ ντε λα Ρούμπια, εκπρόσωπος του ανθρωπιστικού οργανισμού “Κόσμος Χωρίς Πολέμους” και οι Εκπρόσωποι επικοινωνίας του οργανισμού για κάθε είπηρο -ο Μισέλ Ουσέννε για την Αφρική, ο Σουντίρ Γκαντότρα για την Ασία, ο Τζιόρτζιο Σουλτζ για την Ευρώπη, ο Τόμας Χίρς για τη Λατινική Αμερική και ο Κρις Γουέλς για τη Βόρεια Αμερική- έχουν αναλάβει την αποστολή να παραλάβουν από τα χέρια των βραβευμένων με Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, κατά τη διάρκεια της παρούσας Συνόδου τους στο Βερολίνο, το «Χάρτη για έναν Κόσμο Χωρίς Βία», με τη δέσμευση να το διαδώσουν σε όλες τις χώρες από όπου θα περάσει η Παγκόσμια Πορεία.
Πιο συγκεκριμένα σε αυτόν το Χάρτη ενσωματώνονται οι αρχές που μπορούν να προσυπογράψουν άνθρωποι με καλή πρόθεση σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης.
Χωρίς να επιμείνω σε αυτό, θα ήθελα να τονίσω την έννατη αρχή του Χάρτη που αναφέρει: «Καλούμε τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και τα κράτη μέλη του να εξετάσουν μέσα και μεθόδους για να προωθήσουν μια σημαντική αναγνώριση της εθνικής, πολιτισμικής και θρησκευτικής ποικιλομορφίας στα πολυφυλετικά εθνικά κράτη. Η ηθική αρχή για ένα μη βίαιο κόσμο είναι “Να συμπεριφέρεσαι στους άλλους όπως θέλεις να σου συμπεριφέρονται”.
Αυτή η ηθική αρχή ξεπερνά κάθε πολιτική και κάθε νομιμοφροσύνη, για να εγκαθιδρύσει την υπεροχή της στο ανθρώπινο περιβάλλον, μέσω της εξασφάλισης της συλλογικής μας αναγνώρισης που ξεπερνάει κάθε υπολογισμό και κάθε προσδοκία.
Αυτή η αρχή, γνωστή από την αρχαιότητα ως «Ο Χρυσός Κανόνας» της συνύπαρξης, είναι μία από τις δεκατρείς που περιλαμβάνονται σε αυτό το υπέροχο έγγραφο, το οποίο οφείλουμε να διαδώσουμε ευρέως.
Επιπλέον, δεν πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε κάποια θέματα που βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση των δραστηριοτήτων μας στο πεδίο της Μηβίας. Είναι εμφανές ότι η αρνητικές προκαταλήψεις εναντίον μας γεννήθηκαν και αναπτύχθηκαν στη Νότια Αμερική κατά τη διάρκεια των επίμονων, μη βίαιων αγώνων μας ενάντια στις στρατιωτικές δικτατορίες. Είναι ξεκάθαρο ότι η διάκριση που αντιμετωπίζουμε σε διάφορα πεδία πηγάζει από τη συστηματική παραπληροφόρηση και τη δυσφήμιση που δεχτήκαμε επί δεκαετίες στις χώρες καταγωγής μας, συμπεριλαμβανομένης της Αργεντινής και της Χιλής. Οι δικτατορίες και τα όργανα παραπληροφόρησής τους ύφαιναν το δίχτυ τους από την εποχή που οι ακτιβιστές μας εμποδίζονταν, φυλακίζονταν, εξορίζονταν και θανατώνονταν. Ακόμη και σήμερα, σε διαφορετικά μέρη της Γης, μπορεί κανείς να εξετάσει τις διώξεις που αντιμετωπίζουμε, όχι μόνο από τους φασίστες, αλλά και από τις «ψευδευλαβείς αυθεντίες» κάποιων τομέων. Κι ας σημειωθεί ότι καθώς οι δραστηριότητές μας αναπτύσσονταν, πολλοί από όσους διαλαλούν τη λέξη Ειρήνη εγκατέλειψαν άνευ όρων και απαιτούν τη σιωπή μας ή επιτίθενται ακόμα σε κάθε ομάδα ή άτομο που μας αναφέρει δημόσια…
Ακόμα και αν αυτές οι προσβολές ανήκουν στο παρελθόν, σήμερα συνεχίζουν να δυσφημούν τη μη βίαιη δράση, υποστηρίζοντας ότι, πέρα από διακηρύξεις, δε μπορούμε να κάνουμε κάτι περισσότερο ενώπιον των «πραγματικών» δυνάμεων που καθορίζουν τις καταστάσεις παγκοσμίως. Ας δούμε μερικές διευκρινιστικές περιπτώσεις.
Η πρώτη περίπτωση αφορά στις εκστρατείες ενάντια στην υποχρεωτική στρατιωτική θητεία που πραγματοποιήθηκαν πριν λίγα χρόνια από Ανθρωπιστές στην Αργεντινή.
Εκείνη την εποχή, κάποιοι υποστήριξαν ότι ήταν αδύνατο να αλλάξει ο νόμος που καθιστά υποχρεωτική τη στρατιωτική θητεία. Ειδικά, αφότου ενάμησι εκατομμύριο υπογραφές που συγκεντρώθηκαν σε διάστημα ενός χρόνου, απορρίφθηκαν χωρίς αιτιολόγηση. Τότε, η Εκτελεστική Εξουσία ξεκίνησε εκστρατεία δημοσιότητας σχετικά με το πόσο παραπλανημένη ήταν αυτή η ιδέα, που θα «άφηνε το έθνος ανυπεράσπιστο απέναντι σε πιθανή επίθεση γειτόνων χωρών». Παρολαυτά, η κοινή γνώμη είχε ευαισθητοποιηθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε αυτή η δημόσια διαμάχη ήρθε στο φως (χωρίς να αναφερθούν οι πρωτεργάτες της ιδέας), ενώ τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, σε ρόλο ηχούς, συνέχισαν επαναλαμβάνουν την κινδυνολογία. Τελικά, ήρθε η στιγμή που η Προεδρία της Δημοκρατίας υπέγραψε διάταγμα που καταργούσε την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία και την αντικαθιστούσε με την προαιρετική στρατιωτική θητεία. Τότε, ειπώθηκε ότι έλαβε αυτό το μέτρο εξαιτίας του θανάτου ενός στρατιώτη από κακομεταχείριση σε στρατόπεδο. Ας είναι, έτσι έχουν τα πράγματα. Όμως έγινε ξεκάθαρο ότι η μακρόχρονη εκστρατεία και η κινητοποίηση των ανθρωπιστών δεν έγιναν μάταια, αφού αυτός ο αυταρχικός νόμος καταργήθηκε.
Η άλλη πιο πρόσφατη περίπτωση συνέβη στην Τσεχία.
Η περιβόητη «αντιπυραυλική ασπίδα» σχεδιαζόταν από το 2002 εν αγνοία τού λαού της Τσεχίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τον Ιούνιο του 2006, το Ανθρωπιστικό Κίνημα ξεκίνησε να προωθεί μια συμμαχία πολιτών, πολιτικών και κοινωνικών οργανώσεων, η οποία έκανε σαφές ότι το 70% του πληθυσμού τασσόταν ενάντια στην αντιπυραυλική ασπίδα. Η συμμαχια απαίτησε να διεξαχθεί δημοψήφισμα και παράλληλα ζήτησε να ανβληθεί το σχέδιο, δεδομένης της επικινδυνότητάς του. Δύο ανθρωπιστές ξεκίνησαν απεργία πείνας και οι διαμαρτυρίες άρχισαν να λαμβάνουν την υποστήριξη μη βίαιων ειρηνευτικών οργανώσεων. Αυτός ο τρόπος διαμαρτυρίας συνεχίστηκε για περισσότερο από ένα χρόνο, εμπλέκοντας καλλιτέχνες, ακαδημαϊκούς, επιστήμονες και δημάρχους. Τέλος, η διαμαρτυρία έφτασε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τον Μάρτιο του 2009 η κυβέρνηση έπεσε, εξαιτίας μιας σειράς παραγόντων, αλλά οι λαϊκές διαμαρτυρίες και η κοινοβουλευτική αντιπολίτευση καθυστέρησαν την επικύρωση της συνθήκης ανάμεσα στην Τσεχία και τις Η.Π.Α. Τον Σεπτέμβριο του 2000, ο Ομπάμα εγκατέλειψε το σχέδιο εγκατάστασης αντιπυραυλικής ασπίδας στην Τσεχία και την Πολωνία.
Ας εξετάσουμε τώρα δύο θέματα των οποίων η κοινωνική επίδραση δεν έχει γίνει ακόμη κατανοητή.
Όπως όλοι γνωρίζουμε, οι ιδέες της οικολογίας και της προστασίας του περιβάλλοντος έχουν ριζώσει πια στις κοινωνίες μας. Κι ενώ κάποιες κυβερνήσεις και ορισμένοι έχοντες συμφέροντα αρνούνται τους κινδύνους που προκύπτουν από την παραμέληση του οικοσυστήματος, υποχρεώνονται κι αυτοί να λάβουν προοδευτικά μέτρα, εξαιτίας της πίεσης ενός πληθυσμού που δείχνει όλο και περισσότερο την ανησυχία του για τον εκφυλισμό του κοινού μας σπιτιού. Ακόμα και τα παιδιά μας αποκτούν κάθε μέρα μεγαλύτερη συνείδηση των κινδύνων που γεννά η κατάσταση. Μέσω των μέσων μαζικής επικοινωνίας και των σχολείων όλων των βαθμίδων, η προσοχή των ανθρώπων στρέφεται σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και οι ανησυχίες αυτές αφορούν πλέον τους πάντες.
Αλλά είμαστε πολύ μακριά από αυτό, όσον αφορά στις ανησυχίες των ανθρώπων για το θέμα της βίας. Εννοώ ότι η υπεράσπιση της ανθρώπινης ζωής και των πιο βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων δεν έχει ακόμα ριζώσει σε παγκόσμιο επίπεδο. Φαίνεται ότι ακόμα δικαιολογούμε τη βία όταν προβάλλεται το επιχείρημα της χρήσης της για αμυνα, ή ακόμα και «προληπτική άμυνα» ενάντια σε πιθανή επίθεση. Ακόμα και μαζική εξόντωση ανυπεράσπιστων πληθυσμών δεν φαίνεται να μας προκαλεί φρίκη. Μόνο όταν η βία μας αγγίζει στην καθημερινή μας ζωή μέσω βίαιων εγκλημάτων, αφυπνιζόμαστε, αλλά ακόμη και τότε δεν σταματάμε να εξυμνούμε τα κακά παραδείγματα που δηλητηριάζουν την κοινωνία μας και τα παιδιά μας, ήδη από τη βρεφική ηλικία.
Είναι σαφές ότι δεν έχει εμφανιστεί ακόμα η ιδέα, αλλά ούτε και η ευαισθησία που θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια ηθική αποστροφή και απόρριψη τόσο βαθιά ώστε να μας απομακρύνει από τις φρικαλεώτητες της βίας στα διάφορες μορφές της.
Από την πλευρά μας, θα καταβάλουμε κάθε προσπάθεια για να εγκαθιδρύσουμε στο κοινωνικό πεδίο τις έννοιες της Ειρήνης και της Μηβίας, και είναι σαφές ότι θα έρθει η στιγμή που οι προσπάθειες αυτές θα παράγουν αντιδράσεις σε ατομικό και μαζικό επίπεδο. Αυτή θα είναι μια στιγμή ριζικών αλλαγών στον κόσμο μας.
Για να ολοκληρώσω τα σύντομα σχόλια μου, θα ήθελα να εξαίρω και πάλι το «Χάρτη για έναν Κόσμο Χωρίς Βία», που προτάθηκε από τους τιμημένους με βραβείο Νόμπελ Ειρήνης πρόσωπα και οργανισμούς, με στόχο να προωθήσει τις προτάσεις τους κατά τη διάρκεια της Παγκόσμιας Πορείας για την Ειρήνη και τη Μηβία. Μας τιμά να μοιραζόμαστε τις αρχές τους σε απτές ενέργειες κοινωνικής δράσης που θα μας οδηγήσουν με βεβαιότητα προς το νέο κόσμο που ήδη αναφέραμε.
Τίποτα περισσότερο, σας ευχαριστώ πολύ.
